Havezate Rijswijk, Groessen

Opnamedatum: 2011-03-31
Havezate Rijswijk (2)
Havezate Rijswijk (3)
Havezate Rijswijk (4)
Havezate Rijswijk (5)
Havezate Rijswijk (6)
Havezate Rijswijk (7)
Opnamedatum: 2011-03-31 Havezate Rijswijk (2) Havezate Rijswijk (3) Havezate Rijswijk (4) Havezate Rijswijk (5) Havezate Rijswijk (6) Havezate Rijswijk (7)

Slechts enkele achttiende-eeuwse prenten geven nog een indruk van de betere tijden die de havezate gekend heeft. Het oude verdedigbare gebouw bestond oorspronkelijk uit een hoge toren van dikke bakstenen muren met daarin een grote poortdoorgang. De poort gaf toegang tot een vrij ruim omgracht terrein. Diende het gebouw als voorburcht bij een grotere hoofdburcht of bood het omgrachtte terrein een veilig onderkomen aan het vee in onrustige tijden? Hoe dan ook had de eigenaar van huis Rijswijk een representatieve woning met een verdedigbaar karakter tot zijn beschikking. Om die reden werd het gebouw dan ook aangemerkt als havezate waarmee de eigenaar toegang kreeg tot machtsposities binnen de Geldersche Ridderschap. Het huis was dan ook een kostbaar bezit die in het bezit bleef van de adel en aristocratie. In de zestiende eeuw werd het huis uitgebreid met een woonvleugel. In de Franse Tijd werden de oude machtsstructuren afgeschaft en verloor de status van havezate haar functie. Hiermee nam ook de interesse voor het huis van de voorheen rijke bezitters geleidelijk af. Het huis kreeg in de loop der tijd meer een agrarisch karakter. Het gebouw werd verlaagd waarbij de dakhelling van de oorspronkelijke poorttoren werd gewijzigd. De gracht werd gedempt en de poortdoorgang dichtgezet. Agrarische gebouwen verrezen rondom de historische gebouwen waarmee het terrein van de oude havezate een ander karakter kreeg.

Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de opleiding Bouwhistorie, Restauratie en Monumentenzorg te Utrecht. Het vrij gehavende gebouw bevat veel oorspronkelijke resten en ook bouwsporen uit verschillende periode wat een goed uitdaging opleverde. De exacte oorspronkelijke functie van de poorttoren bleef echter in nevelen gehuld.